Yevgeny Viktorovich Prigozhin[lower-alpha 1] (Rusia: Евге́ний Ви́кторович Приго́жинcode: ru is deprecated ; IPA: [prʲɪˈɡoʐɨn]; lahir 1 Jun 1961) ialah seorang oligarki Rusia[4] dan ketua tentera upahan, dan merupakan orang rapat presiden Rusia Vladimir Putin sehingga melancarkan rampasan kuasa yang didakwa pada Jun 2023.[5] Prigozhin kadangkala dipanggil sebagai "cef Putin" kerana memiliki restoran dan syarikat katering yang menyediakan perkhidmatan kepada Kremlin.[6] Selaku bekas banduan di Kesatuan Soviet,[7] Prigozhin kini mengawal rangkaian syarikat berpengaruh, termasuk syarikat upahan yang disokong kerajaan Rusia Wagner Group dan tiga syarikat yang dituduh bercampur tangan dalam pilihan raya AS 2016 dan 2018.[8] Menurut penyiasatan 2022 oleh Bellingcat, The Insider, dan Der Spiegel, aktiviti Prigozhin "bersepadu rapat dengan Kementerian Pertahanan Rusia dan cabang perisikannya, GRU".[9]Selepas bertahun-tahun menafikan hubungannya dengan Wagner, pada 26 September 2022, dia mengesahkan bahawa dialah pengasasnya.[10][11][12] Dia menyatakan bahawa dia mengasaskannya pada Mei 2014 untuk menyokong pasukan Rusia dalam perang di Donbas. Pengakuan ini didorong oleh video tular di mana Prigozhin ditunjukkan di penjara Mari El untuk merekrut banduan, menjanjikan mereka kebebasan jika mereka berkhidmat enam bulan dengan Kumpulan Wagner.[13]Prigozhin telah lama menafikan peranannya dalam campur tangan Rusia dalam pilihan raya AS. Pada November 2022, bagaimanapun, beliau mengakui peranannya dalam operasi sedemikian, dengan mengatakan ia akan diteruskan.[14] Pada Februari 2023, dia menyatakan bahawa dia merupakan pengasas dan pengurus lama Agensi Penyelidikan Internet, sebuah syarikat Rusia yang dituduh melakukan operasi propaganda dalam talian.Prigozhin, syarikatnya dan sekutunya menghadapi sekatan ekonomi dan tuduhan jenayah di Amerika Syarikat,[8] dan di United Kingdom, dia kekal sebagai orang yang ditetapkan di bawah sekatan.[15] FBI menawarkan ganjaran sehingga $250,000 untuk maklumat yang membawa kepada penahanan Prigozhin.[16][17] Pada Oktober 2020, Kesatuan Eropah (EU) mengenakan sekatan terhadap Prigozhin berhubung pembiayaannya terhadap aktiviti Kumpulan Wagner di Libya . Pada April 2022, sekatan baharu telah dikenakan ke atasnya oleh EU kerana peranannya dalam pencerobohan Rusia ke atas Ukraine.[18]Pada 23 Jun 2023, Prigozhin melancarkan pemberontakan terhadap kepimpinan tentera Rusia dan mengumumkan dia memindahkan pasukannya ke Rusia, menawan Rostov-on-Don sebelum berarak ke Moscow.[19] Kes jenayah telah dibangkitkan terhadapnya dan pada hari yang sama digugurkan; menurut jurucakap Kremlin Dmitry Peskov, Prigozhin akan pergi ke Belarus sebagai sebahagian daripada rundingan penyelesaian pemberontakan PMC-nya.[20]